ครอบครัว แก่ผู้อาศัยเลี้ยงชีพ แก่ชน
ทั้งสองประเภท กุลบุตรผู้เป็นบัณฑิต เมื่อ
อยู่ครองเรือนโดยธรรม ย่อมยังความยินดี
ให้เกิดขึ้นแก่ญาติทั้งที่ล่วงลับไปทั้งที่มีชีวิต
อยู่ในปัจจุบันแก่สมณพราหมณ์ เทวดา
กุลบุตรนั้นครั้นบำเพ็ญกัลยาณธรรมแล้ว
เป็นผู้ควรบูชา ควรสรรเสริญ บัณฑิต
ทั้งหลายย่อมสรรเสริญเขาในโลกนี้ เขา
ละโลกนี้ไปแล้ว ย่อมบันเทิงใจในสวรรค์.
จบกุมารลิจฉวีสูตรที่ 8

อรรถกถากุมารลิจฉวีสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในกุมารลิจฉวีสูตรที่ 8 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า สชฺชานิ ธนูนิ ความว่า ถือเอาธนูที่ขึ้นสายแล้ว. บทว่า
ภวิสฺสนฺติ วชฺชี ได้แก่ เจ้าวัชชีจักเจริญ. บทว่า อปาฏฺภา ความว่า
อาศัยความไม่เจริญ เป็นผู้กระด้างเพราะมานะ. บทว่า ปจฺฉาลิยํ ขิปนฺติ
ความว่า เดินไปข้างหลังแล้วเตะหลัง. ในบททั้งหลายมีบทว่า รฏฺฐิกสฺส
เป็นต้น ผู้ชื่อว่า รัฏฐิกะ เพราะกิน [ปกครอง] แว่นแคว้น. ผู้ชื่อว่า
เปตตนิกะ เพราะกิน [ปกครอง] ทรัพย์มรดกที่บิดาให้ไว้. ผู้ชื่อว่า เสนาบดี
เพราะเป็นเจ้าเป็นใหญ่แห่งกองทัพ [นายพล]. บทว่า คามคามิกสฺส คือผู้
เป็นหัวหน้าหมู่บ้านของชาวบ้านทั้งหลาย อธิบายว่า ผู้ปกครองหมู่บ้าน. บทว่า